Thơ ngũ tuyệt đời Đường

  詠鵝   鵝鵝鵝 ，                 Nga nga nga 曲項向天歌 。       Khúc hạng hướng thiên ca. 白毛浮綠水 ，       Bạch mao phù lục thủy, 紅掌撥清波 。       Hồng chưởng bát thanh ba. 駱賓王                     Lạc Tân Vương. Giản thể .   咏鹅 . 鹅，鹅，鹅，曲项向天歌。 白毛浮绿水，红掌拨清波。 骆宾王。 Nghĩa . Vịnh ngỗng Ngỗng ngỗng ngỗng. Cong cổ hướng trời kêu dài. Lông trắng nổi trên làn nước xanh, chân hồng đạp sóng trong. Tạm dịch. Ngỗng ngỗng ngỗng Cong cổ hướng thinh không, Lông trắng trên hồ biếc, Chân hồng đạp sóng trong . Chú 曲項 khúc hạng: cong cổ. 曲 khúc: cong; uốn cong, co lại. 項 hạng: gáy; chỉ chung cái cổ. 掌 chưởng: lòng bàn tay; chân động vật. 鼓掌 cổ chưởng: vỗ tay. 易如反掌 dị như phản chưởng: dễ như trở bàn tay. 熊掌 hùng chưởng: chân gấu...

  易水送別              此地別燕丹 ，       Thử địa biệt Yên Đan 壯士髮衝冠 。       Tràng sĩ phát xung quan. 昔時人已沒 ，       Tích thời nhân dĩ một, 今日水猶寒 。       Kim nhật thủy do hàn. 駱賓王                     Lạc Tân Vương. Giản thể . 此地别燕丹，壮士发冲冠。昔时人已没，今日水犹寒 。 Nghĩa : Chia Tay trên sông Dịch. Đây là nơi (Kinh Kha) chia tay thái tử Đan nước Yên, Tráng sĩ giận (vua Tần) đến tóc như dựng ngược đẩy mũ lên. Người năm xưa giờ đã mất, Nhưng do chuyện ấy mà ngày nay nước vẫn còn lạnh căm. Tạm dịch Đây nơi biệt thái tử, Tóc dựng ngược sôi gan. Tráng sĩ nay đà mất , Nước sông còn lạnh căm . Chú - 易水 Dịch thủy: sông Dịch, xưa là ranh giới phía nam nước Yên; nay ở tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc. - 燕丹 Yên Đan: Thái tử Đan nước Yê...

江亭夜月送別 其二 亂煙籠碧砌 ，       Loạn yên lung bích thế, 飛月向南端 。       Phi nguyệt hướng nam đoan. 寂寞離亭掩 ，       Tịch mịch li đình yểm, 江山此夜寒 。       Giang s a ơ n thử dạ hàn. 王勃                           Vương Bột Giản thể . 乱烟笼碧砌，飞月向南端。寂寞离亭掩，江山此夜寒 。 Nghĩa . Sương mù mịt như cái lồng trùm lên những bậc thềm đá xanh, Trăng trên cao đi về phía nam. Sự tịch mịch phủ lên li đình ( nhà chia tay ) , Núi và sông đêm nay thật lạnh. Tạm dịch . Sương mịt mù thềm đá, Trăng cao chuyển hướng nam. Li đình đêm quạnh quẽ, Non nước lạnh căm căm . Chú. - 亂煙 loạn yên : sương khói mù mịt. - 碧砌 bích thế: bậc thềm đá xanh. - 飛月 phi nguyệt: mặt trăng cao trên không. - 寂寞 tịch mịch: hiu quạnh. - 掩 yểm: che lấp. 掩蓋 yểm cái: che đậy. 掩蔽 yểm tế: bưng...

  江亭夜月送別 其一 江送巴南水 ，       Giang tống Ba Nam thủy, 山橫塞北雲 。       Sơn hoành tái bắc vân. 津亭秋月夜 ，       Tân đình thu nguyệt dạ, 誰見泣離群 ？       Thùy kiến khấp li quần? 王勃                           Vương Bột Giản thể . 江送巴南水，山横塞北云。津亭秋月夜，谁见泣离群 ？ Nghĩa : Chia tay dưới ánh trăng đêm nơi nhà nghỉ bên sông. Dòng Trường Giang đưa nước từ đất Ba Nam đi rất xa,     Dãy núi chạy dài, cao ngất trông như đang chắn những đám mây nơi ải bắc lại. Đêm trăng thu ở nhà nghỉ nơi bến đò, Ai thấy được người khóc khi chia tay bạn bè. Tạm dịch Sông đẩy nước đi biệt, Núi chèn mây ải xa. Bến trăng thu giã bạn , Ai thấy mắt ai nhòa . Chú - 江 Giang, tức 長江 Trường Giang, tên khác của sông Dương Tử. - 巴南 Ba Nam: địa danh, xưa thuộc nước Ba, nay l...

  登城春望 物外山川近 ，       Vật ngoại sơn xuyên cận, 晴初景靄新 。       Tình sơ cảnh ái tân. 芳郊花柳遍 ，       Phương giao hoa liễu biến, 何處不宜春 。       Hà xứ bất nghi xuân. 王勃                           Vương Bột. Giản thể . 物外山川近，晴初景霭新。芳郊花柳遍，何处不宜春 。 Nghĩa . Lên thành ngắm xuân. Đặt mình ra ngoài những lo toan cuộc sống thì thấy sông núi gần gũi, Trời vừa tạnh những đám mây mù mới xuất hiện. Ngoài thành hoa, liễu khắp nơi mọc tốt tươi, Chỗ nào không có bóng xuân? Tạm dịch . Ra ngoài sông núi gần, Trời mới tạnh mây vần. Khắp chốn thơm hoa liễu, Chỗ nào không bóng xuân ? Chú . 物外 vật ngoại: ở ngoài mọi thứ mọi loài, ý nói ở ngoài cuộc đời, ngoài thế tục, không dính dấp với đời. 靄 ái: khí mây, mây khói, sương mù. 煙靄 yên ái: khí mây mù như khói. 芳...

  九日   九日重陽節 ，       Cửu nhật Trùng dương tiết, 開門有菊花 。       Khai môn hữu cúc hoa. 不知來送酒 ，       Bất tri lai tống tửu, 若個是陶家 。       Nhược cá thị Đào gia. 王勃                           Vương Bột Giản thể : 九日重阳节，开门有菊花。 不知来送酒，若个是陶家 。 Nghĩa . Ngày mồng 9 (tháng 9, âm lịch) Ngày mồng 9 tiết Trùng dương, mở cửa là thấy hoa cúc. Không biết có ai tới tặng rượu như ông Đào ngày trước không nhỉ. Tạm dịch Ngày chín tiết Trùng dương, Trước sân cúc nở vàng. Biết còn ai tặng rượu, Như với ông Đào chăng ? Chú 重陽節 Trùng dương tiết: tiết Trùng dương, cũng gọi tiết Trùng cửu 重九 , nhằm ngày 9/9 âm lịch hằng năm. Đây là ngày lễ truyền thống của người Tàu. Trong ngày này họ thường leo lên đồi, núi cao người mang cành lá hay hạt thù du ngừa bệnh tr...

  別人 其二                         江上風煙積 ，       Giang thượng phong yên tích 山幽雲霧多 。       Sơn u vân vụ đa. 送君南浦外 ，       Tống quân Nam Phố ngoại, 還望將如何 。       Hoàn vọng tương như hà. 王勃                           Vương Bột. Giản thể . 江上风烟积，山幽云雾多。 送君南浦外，还望将如何 。 Nghĩa : Chia tay bạn. Trên sông gió thổi mạnh, bụi nước tung lên mù mịt như khói, Núi âm u lắm mây mù. Tiễn bạn rời khỏi Nam Phố rồi, Còn ngoái lại nhìn nhau xem thế nào. Tạm dịch : Trên sông mờ khói sóng, Trong núi mịt mù mây. Tiễn bạn thuyền rời bến, Còn quay nhìn bóng nhau . Chú - 風煙積 phong yên tích: gió và khói tích tụ. Tả cảnh trên sông gió thổi mạnh, ...